خبر ساز؛ گروه جامعه: بعضی افراد با هواپیما، قطار یا خودروی شخصی و از مدتی قبل اربعین راهی این سفر معنوی می‌شوند. بدون شک، شرایطی که دارند و امکاناتی که می‌توانند همراه خود ببرند، متفاوت است. هستند اما زائرانی که صرف نیت پیاده‌روی و حضور در روز اربعین، راهی این بارگاه و مقصد می‌شوند. این‌ها کوله به دوش و مسافران پای پیاده‌ای هستند که برای بهتر و به‌سلامت طی کردن این مسیر، نیاز به راهنمایی و استفاده از تجربه دیگرانی دارند که این راه و مسیر را طی کرده‌اند.
پس، قدم نخست این است که اگر جزو این گروه از زائران هستید، راهنماها و توصیه‌های مربوط به سفرهای معروف به سفر «کوله به دوشی» را بخوانید. باقی سبک‌ها خواه‌ناخواه سبب می‌شود، کوله‌بارتان سنگین شود و خسته شوید. این خستگی روی کیفیت طی مسیر و حال معنوی تأثیر منفی می‌گذارد. لوازمی که در کوله می‌گذارید باید از این سه گروه باشد. سبک و کم جاگیر باشند. ضروری باشند. ممکن است در فوریت نیاز داشته باشید. لوازمی که جزو این سه گروه نباشند، فقط بار اضافه‌ای هستند که با خودتان این‌طرف و آن‌طرف می‌برید.
شرط اول؛ حفظ سلامتی
شرکت در پیاده‌روی اربعین، علاوه بر اقدامات لازم برای تهیه اقلام و کسب مجوزهای مربوط به سفر، لازمه‌های جسمی هم نیاز دارد. پیش از این سفر بهتر است از سلامتی خودتان مطمئن شوید. اگر بیمار هستید، دارو یا روال درمانی خاصی دارید، حتماً با پزشک معالج در میان بگذارید. توصیه و تجویزهای لازم برای اینکه بتوانیم این مسیر را بهتر و سالم‌تر طی کنید را جدی بگیرید. این بررسی‌ها درباره بیماران مبتلابه دیابت، فشارخون بالا و پایین، بیماران قلبی و کلیوی اهمیت فوق‌العاده ویژه‌ای دارد. بدن ما و سلامتی‌مان، امانت الهی در دستان ماست و پیاده‌روی در شرایطی که به این موارد صدمه وارد شود به‌هیچ‌وجه مورد تأیید نیست.
دارو، بیشتر از مدت اقامت
بعضی از ما بیماری‌هایی داریم که به‌قصد قربت و شفا گرفتن پا در این مسیر می‌گذاریم و چه چیز بهتر از پناه بردن به آغوش امن و کریمانه ثارالله؟ بااین‌حال، نمی‌توان و نباید از سلامتی خودمان غافل شویم. یکی از تعاریفی که در صنعت گردشگری درباره شرح سفر می‌شود این است: مسیر، مقصد و شرایطی که می‌تواند تا حدی غیرقابل‌پیش‌بینی هم باشد. به دلیل همین پیش‌بینی‌ناپذیر بودن باید آمادگی لازم را داشت. به‌اندازه سه تا 5 روز داروی اضافه و مبالغی بیشتر از مخارج پیش‌بینی‌شده پول همراه داشته باشید. این مبلغ حتماً باید جدا از مبلغ معمول خرج سفر و هزینه سوغاتی و در قالب پشتوانه سفر باشد. گاهی مواردی مانند بیماری، سرقت یا... پیش می‌آید که نیاز به پول پیدا می‌کنیم. اگر فردی هستیم که تجربه پیاده‌روی نداریم. دست‌کم 10 روز قبل از این سفر باید، پیاده‌روی را شروع کنیم تا بدنمان کوفتگی و خستگی‌اش را قبل از سفر نشان بدهد. باید به‌مرور برای این سفر، ورزیده و آماده شد.
نخر؛ امانت بگیر!
تهیه کوله‌پشتی، کفش و لباس مناسب از واجبات این سفر معنوی است که پای پیاده طی می‌شود. مسافت بین مسیرهای زیارتی تا کربلای معلا زیاد است اگر پوشش مناسب و راحت و لوازم کافی اما سبک نداشته باشیم، طی کردن این مسیر طولانی واقعاً ساده نخواهد بود. تجربه زائران قدیمی نشان داده، بین راه خیلی‌ها مخصوصاً خانم‌ها به دلیل انتخاب کفش نامناسب یا همراه آوردن لوازم اضافه یا کوله آسیب‌دیده، انقدر خسته می‌شوند که عملاً باید ماشین دربست کنند تا به مقصد برسند. تمام پولشان هزینه حمل‌ونقل می‌شود. همین فشار مالی و جسمی باعث می‌شود، خاطره خوشی برایشان باقی نماند. نیاز نیست تمام لوازم سفر را بخریم. خیلی‌ها هستند که دلشان می‌خواهد راهی این مسیر باشند اما امکانش را ندارند اما مشتاق‌اند، وسیله‌ای که دارند را به زائری که راهی خواهد شد، امانت دهند تا به نحوی در این شور معنوی و میلیونی شریک شوند. این، کمک می‌کند هزینه‌ها بالا نرود و پس انداز بیشتری برای سفر همراه داشته باشیم. دقت کنیم، کوله‌پشتی یا کیسه خوابی که می‌خریم یا امانت می‌گیریم، محکم، سبک و راحت و خوش جا باشد.
خودت کوله بدوز!
سبک بودن وزن کوله خیلی مهم است. کوله‌های برزنتی مشعمی که عایق آب و باران هستند، بهترین گزینه سفرند. حتی اگر کمی ذوق خیاطی داشته باشید با تهیه این پارچه از بازار می‌توانید کوله موردعلاقه‌تان را به دلخواه‌ترین ابعاد و شکل ممکن طراحی کنید و بدوزید. این جنس کوله بسیار جادار، ضد رطوبت و سبک است. اگر نشد، کوله‌ای که انتخاب می‌کنید، دسته و وصله‌های محکم داشته باشد. دوخت و محکمی یراق‌آلاتش را چک کنید تا جدا نشود و به‌قول‌معروف شما را وسط راه معطل نکند. هرچه تعداد جیب‌های کوله بیشتر باشد، بهتر است. این کمک می‌کند نیاز نباشد کیف یا پوشه‌های کوچک تقسیم‌بندی همراهتان ببرید که هرکدام برای خود، وزن جداگانه‌ای دارد. از طرفی شما در طول سفر منظم‌تر خواهید بود. جای هر وسیله مشخص است. باز کردن متعدد زیپ‌ها و بیرون ریختن وسایل برای پیدا کردن یک وسیله معمولاً باعث می‌شود، بعضی از وسایل گم شوند. این تعدد جا، جلوی این مشکل را هم می‌گیرد.
راحت‌ترین کفش نه شیک‌ترین
برای تهیه کفش، دو نکته را در نظر بگیرید. سفر اربعین پیاده‌روی محور است. در طول این مسیر طولانی به دلایل مختلف ازجمله خستگی، پاها ورم می‌کند. راحت‌ترین کفش اسپرتتان را همراه ببرید. کفش اربعین فقط نباید اندازه و مناسب پا باشد بلکه باید کاملاً راحت حتی کمی گشاد باشد. دمپایی‌های نرم و راحت که حتماً بین 3 تا 5 سانتی‌متر، زیره نرم و ارتجاعی داشته باشند، بهترین گزینه است به‌خصوص دمپایی‌هایی که قابلیت صندل شدن را هم داشته باشند که با بند رابط، قابلیت کیپ شدن در پا و پیشگیری از پیچ‌خوردگی پا را هم تضمین کنند. اگر کفش انتخاب می‌کنیم، کفشی که کاملاً رویه آن بسته باشد بهتر است. کفش‌هایی که نیم رویه هستند و قسمتی از انگشتان یا پنجه بازمی‌ماند، به‌هیچ‌وجه گزینه مناسبی برای پیاده‌روی اربعین نیستند چون وقتی پا متورم می‌شود، این قسمت بازِ رویه کفش می‌تواند پای زائر را مستعد زخم شدن یا حتی بریدگی و تاول کند.
درباره کفش چرم و ساقدار
کفش چرم برای پیاده‌روی گزینه خوبی نیست حتی آن‌هایی که به‌ظاهر نرم و راحت هستند. چرم به‌خصوص چرم گاوی، موقع راه رفتن با جذب رطوبت پا گشاد می‌شوند. همین‌که یکی، دو ساعت برای استراحت از پا خارجشان کنیم، رطوبتش را از دست می‌دهد. بافت خشک پیدا می‌کند و تا بخواهد، نرم شود و دوباره در پا آزاد، زمان می‌برد. با این تفاوت که حالا پای ما تا حدی متورم است و این حالت کفش آن را آسیب پذیرتر می‌کند. کفشِ بندی هم مناسب نیست. زمان و انرژی شما صرف باز و بسته کردن بندها می‌شود. خیلی خلاصه، راحت و شفاف؛ کفشی را انتخاب کنید که مثل دمپایی به‌راحتی بتوانید بپوشید و دربیاورید و 4 انگشتتان در آن به‌راحتی قابلیت حرکت کردن داشته باشند و تحت‌فشار نباشند. کفشی که می‌خرید، دور مچتان را بگیرد اما ساق نداشته باشد و بالای مچ را نپوشاند. این در تخلیه دم و حرارت پا همچنین پیچ نخوردن پا بسیار مهم و مؤثر است. کفش مچ دار پا را زودتر خسته می‌کند به‌خصوص حالا که هوا گرم است، تعریق و تورم پا بالا می‌رود. امکان آسیب دیدن پا یا بیماری پوستی پا بیشتر می‌شود.
کمی هم پای پیاده
یک نکته اصلاً فراموش نشود. جوراب نخی دو تا همراه داشته باشید. نپوشیدن جوراب یا پوشیدن جوراب نایلونی، احتمال ناراحتی پوستی، تاول یا اگزما را بیشتر می‌کند. حالا جوراب‌هایی در بازار هست که مثل دستکش، جای انگشتان پا از هم جداشده است. همین فاصله و جذب رطوبت میان انگشتان، جلوی احتمال ابتلا به میخچه، استخوان اضافه، خار پاشنه، تاول و اگزما را می‌گیرد. روزی دست‌کم سه بار پاهایتان را بشویید. شب موقع خواب با پماد و ترجیحاً شیشه کوچک روغن‌زیتون که همراه برده‌اید، ساق پا؛ 15 سانتی‌متر بالاتر از مچ تا پایین، کف پا و بین انگشتان را چرب کنید. این کار ساده در رفع خستگی و حفظ سلامت پاها معجزه می‌کند. البته پای برهنه راه رفتن در مسیر دلدادگی اباعبدالله هم لذت خاص خود را دارد که خیلی از زائران به خصوص مردم عراق بخشی از مسیر را برهنه پا طی می کنند.
خیلی ساده؛ خیلی مؤثر
اگر در مسیر شیشه و بطری محکم وجود دارد. آن را زیر پا بگذارید. دستتان را به دیوار بگیرید. آرام، آرام مانند حرکت وردنه بطری را زیر پا به‌خصوص قوس کف پا، حرکت بدهید. بین 10 تا 15 بار تکرار این کار کافی است. خون‌رسانی به پا بهتر انجام می‌شود. در موکب یا اقامتگاه بین 10دقیقه تا نیم ساعت پاهایتان را به دیوار تکیه دهید و بالا بگیرید تا خون‌رسانی معکوس انجام شود. این حرکت ساده با تخلیه فشارخون در پا و خون‌رسانی به مغز، اثر بسیار مثبتی در رفع کوفتگی و پیشگیری از سیاهی رفتن چشم، افت قند و فشارخون شما خواهد داشت.
لباس نخی و سبک بپوشید
برای سفر اربعین دودست لباس سبک ببرید. یکی همان‌که پوشیده‌اید، دومی جایگزین و تعویضی. لباس‌ها نخی، سبک با بافتی محکم باشند. دوخت، دکمه و زیپشان را قبل از سفر بررسی و در صورت نیاز، محکم کنید تا مشکل‌ساز نشود. تیپ‌هایی که به‌اصطلاح گشاد و مانند لباس‌های ورزشی مناسب پیاده‌روی باشند، انتخاب بهتری هستند. مانند شلوارهای بگ، مانتوهای جلوبسته گشاد و عبایی، تی‌شرت‌های سایز پلاس و... چادری‌ها همان یکی کافی است. فقط هر جا کثیف شد با کمک یک بطری آب‌معدنی بزرگ می‌توانید، بشویید و دوباره بپوشید. دمای هوا طوری است که سریع خشک می‌شود. با توجه به محدود بودن منابع آب‌لوله‌کشی در روستاهای عراق و دشواری تأمین آب شرب، کمترین زمان برای استحمام را داشته باشید. شستشوی مدام لباس‌ها یا همراه بردن لباس زیاد و شستشوی آن در هر توقفگاه چندان خوشایند نیست. باید مراعات حال، میزبان را کرد.
برای معطر و پاکیزه بودن
دو دستمال حوله‌ای کوچک و سبک کافی است. با یکی سر و صورتتان را در مسیر با آب مرطوب کنید. دیگری هم بماند برای پاک کردن عرق بالاتنه و زیر بغل‌ها به‌خصوص برای آقایان که معمولاً تعریق بیشتری دارند. این کمک می‌کند، بدن موقع پیاده‌روی بوی عرق نگیرد. از طرفی شستن یک دستمال کوچک با مقدار کمی آب، ممکن و آسان‌تر است تا شستشوی مدام بدن و لباس‌ها. از ژل‌ها و افشانه‌های گیاهی هم تهیه کنید که بوگیرند. عطرمایه سیب، نعنا و لیمویی‌شان مشام نواز است و حال بهتری پیدا می‌کنیم. اگر ظرف اسپری کوچک الکل یا افشانه داریم، می‌توانیم مقداری از این اسپری را همراه خود ببریم که نسبت به ظرف اصلی کم جا تر است. در غیر این صورت ادوکلن و عطر کوچک جیبی توصیه می‌شود.
پارچه‌های شمدی همه کاره
پارچه‌های نخی معروف به «شمدی»، مناسب‌ترین گزینه برای استفاده به‌عنوان حوله هستند. در طول مسیر در ساعات گرم‌تر هوا می‌توان آن را کمی نم کرد و روی سر انداخت. به‌سرعت تمیز می‌شوند و خشک. سبک هستند و آبگیری بالایی دارند. این پارچه‌ها در بازارهای بزرگ به‌خصوص راسته قماش فروش‌ها در ابعاد مختلف وجود دارد که می‌توان تهیه کرد. از طرفی لوله کردن حوله، لباس تعویضی و منسوجات درون کوله، شب‌ها می‌تواند جایگزین بالشت زیر سر هم شوند. البته اگر حتماً عادت داریم بالشت خوبی داشته باشیم، می‌توانیم از انواع بادی تهیه کنیم که باکمی فوت کردن، مانند بادکنک، باد می‌شوند و دور گردن حائل.
خوشخواب سبک سفری
خیلی‌هایمان در خانه پتو مسافرتی داریم. انواع موسوم به ژله‌ای آن، سبک‌ترین وزن را دارند. بااین‌حال اگر حجم پتو مسافرتی یا وزن آن زیاد است، پارچه‌فروشان دوخته نشده‌اش را دارند. می‌توان به ابعاد سبک زیرانداز و روانداز از سبک، نرم و گرم‌ترین جنس آن تهیه کرد و در خانه با یک دوخت ساده تبدیل به کالای خواب دلخواه کرد. ملحفه نخی معمولاً به دلیل تراکم تاروپود بافت ریز و جنس ضخیم درنتیجه سنگین‌تری دارد. برای کاهش حجم پتوی مسافرتی بعد از تا و لوله کردنش، دورتادورش را می‌توان با بند پیچید و حجمش را کم کرد. تنها ملحفه پارچه‌ای که برمی‌دارید، تکه مربعی برای روی بالشت موکب باشد که از آن به‌عنوان سایه‌بان، عرق چین و سجاده هم می‌توانید استفاده کنید. این پارچه را هرروز با یک بطری کوچک آب‌معدنی می‌توانید به‌خوبی بشویید و نظافت کنید.
دمنوش های آرامش بخش ببر!
یک لیوان فلزی سبک، یک کیسه پارچه‌ای دسته‌دار، داشته باشید تا در صورت تشنه یا گرسنه شدن بتوانید، استفاده کنید. داشتن تروال ماگ یا فلاکس کوچک هم به شدت توصیه می‌شود. می‌توانید کیسه خالی تی‌بگ از فروشگاه بخرید. توی هرکدام مقادیری پونه، آویشن، گل‌گاوزبان و سنبل‌الطیب، نعناع، بادرنجبویه، چای سیب و به، به‌لیمو و... همراه چاشنی و معطر کننده‌هایی مانند نبات، مغز لیموعمانی، هل و پودر گل سرخ آماده کنید و در طول سفر هر شب قبل از خواب یک کدام را بنوشید. این نوشیدنی‌ها علاوه بر آرامش‌بخش بودن، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. خواب بهتری هم خواهید داشت.
توصیه برای بیماران گوارشی
همچنین به دلیل تغییر آب‌وهوا و نوع تغذیه برخی زائران، ممکن است مستعد یبوست شوند. نوشیدن این دم‌نوش‌ها همچنین میل کردن میوه و سبزی، مصرف مقداری لواشک آلو که توصیه می‌شود همراه هر زائری باشد این مشکل را رفع می‌کند. اگر معده و روده حساسی دارید و نمی‌توانید از سبزی و میوه‌های توزیع‌شده در موکب‌ها استفاده کنید، حتماً مقدار کمی میوه خشک به‌خصوص برگه آلو و انجیر خشک ورقه شده و سیب خشک استفاده کنید. این خوراکی‌ها جای زیادی نمی‌گیرند، سبک هستند و ارزش غذایی بالایی دارند همچنین جزو دسته مواد غذایی هستند که زنجیره قندشان زود می‌شکند و سریع جذب بدن می‌شود و انرژی شما را موقع راه رفتن تأمین می‌کند.
فوت و فن کم حجم کردن کوله
ترفندهایی وجود دارد که شما مقدار بیشتری مواد غذایی اما کم‌حجم‌تر همراه خودتان ببرید. اگر می‌خواهید نبات، دارچین، لیمو خشک، هل یا... ببرید، می‌توانید به‌صورت پودر یا نیمکوب دربیاورید. میوه خشک های مانند انجیر،آلو و... را به شکل ورقه و برگه‌ای دربیاورید. با یک چاقوی تیز و چند برش ساده به‌راحتی این کار انجام خواهد شد. زیپ کیپ‌ها در ابعاد مختلف و حتی بسیار کوچک وجود دارند و بهترین نگه‌دارنده برای این نیمکوب و پودرها هستند. قرص‌هایتان را بیش از میزان مدت اقامت بردارید. قرص سردرد، سرماخوردگی و مسکن همراهتان باشد، بهتر است. در طول سفر لب، روی بینی و دور چشم را با کرم‌هایی مانند ویتامین آ.د چرب کنید تا از لک و خشک شدنشان جلوگیری کنید. سه مشمع ضخیم بزرگ همراه داشته باشید. یکی برای نگه‌داشتن کفش‌ها موقع خواب. یکی برای قرار دادن لباس‌ها و لوازمتان موقع استراحت و دیگری برای استفاده به‌عنوان روکش کیف یا سروصورتتان در مواقع بارانی یا زمانی که گردوخاک شدید در هوا بلند می‌شود. همچنین می‌توانید یک‌تکه نایلون هم به‌عنوان زیرانداز استفاده کنید و بین راه برای نشستن روی زمین یا موقع خوردن غذا استفاده کنید.
ریزه میزه اما پر کاربرد
بعضی وسایل بسیار ریزند اما نقش مهمی در بهبود کیفیت سفر دارند. بادبزن حصیری سبک و تاشو یکی از آنهاست. کابل شارژ اضافه هم در صورت گم‌شدن یا آسیب دیدن شارژر واقعاً کمک‌حال است. نخ و سوزن، سنجاق‌قفلی، دکمه، چسب زخم و یک باند کوچک و تعدادی پدالکلی حتماً در کوله داشته باشیم. کلاه آفتاب‌گیر، عینک آفتابی پهن که دور چشم و بالای آن را بپوشاند و از تابش مایل آفتاب به چشم و خسته شدن آن جلوگیری کند، مهم است. نیمی از سردردها به دلیل خوردن باد به پیشانی درنتیجه تحریک سینوس‌ها و خستگی چشم و گرمازدگی است. کرم مرطوب‌کننده و ضدآفتاب را می‌توان در ظرف‌های دردار پلاستیکی کوچک که در پلاسکوها فروش می‌رود، ریخت و همراه برد. این ظروف برای همراه داشتن دو سین، عسل و نمک هم مناسب هستند.
سبک زندگی‌هایی که عوض می‌شود
همین تعداد لوازم، پاسخگوی نیازهای شما خواهد بود. موکب‌ها در میانه راه با غذا، جای استراحت و حتی خدماتی مانند ماساژ و پزشکی، حامی شما در این مسیر معنوی هستند. قناعت کردن به کمترین و سبک‌ترین اقلام سفر نه‌تنها برای آرامش و آسایش بیشتر زائران است که این سبک‌باری، تمرینی برای قناعت و آماده شدن برای قیامت هم هست. افراد بسیاری بعد از سفر اربعین، روحیات و سبک زندگی‌شان تغییر کرده و رو به‌سادگی و خودداری از تجمل آورده‌اند. اربعین نمونه کوچکی از جامعه مهدوی، پیش از ظهور است. هرکس خادم‌تر و سبک‌بار تر، اجر و درکش از این مسیر و مکتب بیشتر.
پایان پیام/ ت 19
